Πτωτικά κινήθηκε το 2022 η κατανάλωση φρέσκων φρούτων και λαχανικών στην ΕΕ, με τους Ευρωπαίους να απομακρύνονται ξανά, εν μέσω πληθωριστικών πιέσεων και μετά το «διάλειμμα» της πανδημικής κρίσης, από τα υγιεινά πρότυπα και τις ελάχιστες ποσότητες ημερήσιας κατανάλωσης που συστήνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ).
Διαφορετική, ωστόσο, είναι η εικόνα στην Ελλάδα, όπου η κατανάλωση συνέχισε να αυξάνεται, με τη χώρα μας να διατηρεί την πρώτη θέση στη σχετική λίστα της ΕΕ. Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με τα νεότερα δεδομένα του Παρατηρητηρίου Κατανάλωσης της Freshfel Europe, φορέα που αντιπροσωπεύει την ευρωπαϊκή εφοδιαστική αλυσίδα νωπών οπωροκηπευτικών, η κατά κεφαλήν κατανάλωση στην ΕΕ-27 υποχώρησε 5% το 2022 και διαμορφώθηκε στα 350 γραμμάρια ημερησίως. Η ποσότητα αυτή είναι χαμηλότερη κατά 3% από τον μέσο όρο της προηγούμενης πενταετίας και κατά σχεδόν 12% από τα 400 γραμμάρια ημερησίως που συστήνει ο ΠΟΥ.
Από τα 27 κράτη-μέλη, μόλις τα έξι κινούνται πάνω από τα επίπεδα που συστήνει ο Οργανισμός. Μεταξύ αυτών, πρώτη έρχεται η Ελλάδα, με μια ημερήσια κατανάλωση 472 γραμμαρίων κατ’ άτομο, αυξημένη μάλιστα από τα 463,21 γραμμάρια του 2021. Τη χώρα μας ακολουθούν το Βέλγιο (460 γρ.), η Ιταλία (440 γρ.), η Πορτογαλία (431 γρ.), η Πολωνία (429 γρ.) και η Ρουμανία (420 γρ.).
Η Freshfel κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις ευρωπαϊκές επιδόσεις, σημειώνοντας ότι την εξεταζόμενη χρονιά (2022) η αγορά νωπών οπωροκηπευτικών σε επίπεδο όγκων υποχώρησε στους 71,35 εκατ. τόνους, τερματίζοντας την ανοδική πορεία που είχε ξεκινήσει το 2020 με το ξέσπασμα της πανδημίας, η οποία, πέραν της στροφής σε πιο υγιεινές συνήθειες, έφερε και μια πιο ευαισθητοποιημένη στάση των καταναλωτών απέναντι στο περιβάλλον και στην κλιματική αλλαγή.
Καταλύτης η οικονομική αβεβαιότητα
Όπως υπογραμμίζει η Freshfel, το 2022 η αγορά φρουτολαχανικών ξαναβρέθηκε σε συνθήκες πίεσης, καθώς η οικονομική κρίση, οι αυξανόμενες τιμές και ο πληθωρισμός μείωσαν την αγοραστική δύναμη και έστρεψαν το καταναλωτικό κοινό σε φθηνότερες επιλογές. «Σε περιόδους οικονομικής αβεβαιότητας, οι καταναλωτές τείνουν να κινούνται προς μια λιγότερο υγιεινή διατροφή, η οποία θεωρείται ότι είναι πιο προσιτή, αλλά και ενεργειακά ικανοποιητική», δήλωσε σχετικά ο Philippe Binard, εκπρόσωπος της Freshfel Europe.
Τα πρώτα στοιχεία, μάλιστα, για τη σεζόν 2023/2024 επιβεβαιώνουν ότι η πτώση συνεχίζεται με ρυθμό που σε κάποιες χώρες ξεπερνά το 10%, πράγμα που, όπως σχολιάζει, σημαίνει ότι «η ανοδική τάση της κατανάλωσης που είχε καταγραφεί μετά την πανδημία έχει πλέον χαθεί εντελώς», σχολιάζει.
Σύμφωνα με τη Freshfel, η μείωση του όγκου πωλήσεων, ο περιορισμός των αγορών εκ μέρους των νοικοκυριών –ιδίως εκείνων με τα χαμηλότερα εισοδήματα–, οι πιέσεις στις κατηγορίες των βιολογικών και των premium προϊόντων ήταν μερικές από τις τάσεις που χαρακτήρισαν την αγορά φρουτολαχανικών το 2022.
«Πρέπει να αποκαταστήσουμε την ιδιότητα του ‘‘ήρωα’’ που δόθηκε στα νωπά οπωροκηπευτικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας», υπογράμμισε ο Salvo Laudani, πρόεδρος της Freshfel Europe, μιλώντας για μία ανάγκη συλλογικής αντιμετώπισης των εμποδίων.
Η ανάγκη αυτή κρίνεται επιτακτική για την αντιστροφή της πτώσης της κατανάλωσης, με τον φορέα να τονίζει αφενός την αποτυχία των υπευθύνων στην ΕΕ να χαράξουν πολιτικές για μια πιο υγιεινή και φιλική προς το περιβάλλον διατροφή, αφετέρου τη σημασία να ενταθούν οι προσπάθειες όλων των εμπλεκομένων στον κλάδο προς αυτή την κατεύθυνση. Όπως σημειώνει, μάλιστα, έμφαση πρέπει να δοθεί όχι μόνο στη βελτίωση των προϊόντων, αλλά και στη στρατηγική προώθησής τους, ιδιαίτερα στις νεότερες γενιές.
«Παρότι η ευαισθητοποίηση υπάρχει, είναι πολλά τα εμπόδια στα οποία προσκρούει η ανάπτυξη του κλάδου», αναφέρει η Freshfel, υπενθυμίζοντας ότι ορισμένες εθνικές αρχές, όπως το Σκανδιναβικό Συμβούλιο και το δίκτυο επιστημόνων EGEA, συστήνουν η κατανάλωση νωπών φρουτολαχανικών να ανέλθει στα 800 γραμμάρια/ημερησίως.
Πηγή: www.ypaithros.gr