των Βικτωρίας Αποστολοπούλου και Πόπης Θεοδωροπούλου
Η Ευρώπη φιλοδοξεί να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος στον κόσμο έως το 2050, θεσπίζοντας ένα πακέτο μέτρων που έχει ως στόχο να επιτρέψει στους Ευρωπαίους πολίτες και τις επιχειρήσεις να επωφεληθούν από τη βιώσιμη πράσινη μετάβαση.
Η χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, της διαφοροποίησης του ενεργειακού εφοδιασμού και της μειωμένης εξάρτησης από τις αγορές ορυκτών καυσίμων (ιδίως πετρελαίου και φυσικού αερίου) ανοίγουν τον δρόμο για τον μετασχηματισμό του ενεργειακού συστήματος.
Η ενέργεια σε αριθμούς
Οι φιλόδοξες προσπάθειες της ΕΕ για την προστασία του κλίματος διατυπώνονται στο νομοθετικό πακέτο «Fit for 55». Στόχος της είναι η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 και η επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.
Στη δέσμη αυτή συμπεριλαμβάνεται και η αναθεώρηση της ευρωπαϊκής οδηγίας για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), η οποία αποσκοπεί στην ενίσχυση του μεριδίου των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας της ΕΕ. Τον Σεπτέμβριο του 2023, η επικαιροποίηση της οδηγίας για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (RED) αύξησε τον στόχο στο 42,5% έως το 2030, ενώ τα κράτη-μέλη καταβάλλουν προσπάθειες για την επίτευξη του 45%.
Μερίδιο στη συνολική κατανάλωση ανά χώραΗ Σουηδία είναι η χώρα της ΕΕ με το υψηλότερο μερίδιο χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, καταγράφοντας 66% το 2022, που προέρχεται κυρίως από υδροηλεκτρικά, αιολικά, στερεά και υγρά βιοκαύσιμα, καθώς και από αντλίες θερμότητας. Ακολουθούν η Φινλανδία με 47,9%, από υδροηλεκτρικά, αιολικά και στερεά βιοκαύσιμα, και η Λετονία με 43,3%, κυρίως, από υδροηλεκτρικά. Τα χαμηλότερα ποσοστά Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας καταγράφηκαν στην Ιρλανδία (13,1%), στη Μάλτα (13,4%), στο Βέλγιο (13,8%) και στο Λουξεμβούργο (14,4%). Όσον αφορά το μερίδιο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στη συνολική κατανάλωση ενέργειας της ΕΕ το 2022, το ποσοστό φτάνει στο 23%. |
Η νέα οδηγία επιταχύνει τις διαδικασίες για τη χορήγηση αδειών για νέους σταθμούς παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, όπως ηλιακούς συλλέκτες ή ανεμογεννήτριες, και ορίζει τον μέγιστο χρόνο έγκρισης νέων εγκαταστάσεων σε 12 μήνες για περιοχές πρώτης επιλογής για Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και σε 24 μήνες για τις υπόλοιπες.
Στον τομέα των μεταφορών, ορίζει είτε στόχο 29% για το μερίδιο της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030, είτε μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 14,5%, με ευρύτερη χρήση προηγμένων βιοκαυσίμων και ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης, όπως το υδρογόνο.
Για τη βιομηχανία, η οδηγία θεσπίζει δεσμευτικό στόχο 42% του ανανεώσιμου υδρογόνου στη συνολική κατανάλωση υδρογόνου έως το 2030 και 60% έως το 2035, και ενδεικτικό στόχο ετήσιας μέσης αύξησης 1,6% στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Εισάγει, επίσης, ενδεικτικό στόχο 5% της πρόσφατα εγκατεστημένης δυναμικότητας ανανεώσιμης ενέργειας από καινοτόμες τεχνολογίες έως το 2030 για τα κράτη-μέλη.
Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στον αγροτικό τομέα
Η αύξηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές είναι ουσιαστικής σημασίας για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ και της εξάρτησής της από τα ορυκτά καύσιμα και την εισαγόμενη ενέργεια, συμβάλλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της. Επιπλέον, η ανανεώσιμη ενέργεια μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη βιώσιμη ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Από αρκετές μελέτες, όπως παρουσιάζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκύπτει ότι τα έργα ανανεώσιμης ενέργειας μπορούν να είναι επωφελή για τα τοπικά συμφέροντα και τη βιώσιμη αγροτική ανάπτυξη.
Παραδείγματος χάριν, ο τομέας της ανανεώσιμης ενέργειας μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία άμεσων θέσεων εργασίας (π.χ. για τη λειτουργία και τη συντήρηση εξοπλισμού), αλλά οι περισσότερες μακροπρόθεσμες θέσεις εργασίας είναι έμμεσες και εντοπίζονται κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού (κατασκευαστικός τομέας, τομέας μεταποίησης ή, στην περίπτωση της βιομάζας, τομείς της δασοκομίας και της γεωργίας).
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι μελέτες που εξετάστηκαν έδειξαν ότι η κατασκευή δομικών στοιχείων ηλιακών συλλεκτών ή ανεμογεννητριών είχε ως αποτέλεσμα την αναγέννηση βιομηχανικών εγκαταστάσεων που ουδέποτε είχαν χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ενέργειας. Ορισμένες μελέτες ανέφεραν καινοτομίες (π.χ. ανάπτυξη νέων προϊόντων, πρακτικών και πολιτικών) στις αγροτικές περιοχές όπου υπάρχουν εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
Η ανανεώσιμη ενέργεια μπορεί να αποτελέσει νέα πηγή εισοδήματος για τους γεωργούς ή τους ιδιοκτήτες δασών, αλλά και για τους ιδιοκτήτες γης ή τις τοπικές αρχές. Επιπλέον, παράγοντας τη δική τους ενέργεια, οι αγροτικές κοινότητες εξαρτώνται λιγότερο από τις διακυμάνσεις των τιμών των συμβατικών καυσίμων.
Προκειμένου, λοιπόν, να μεγιστοποιηθούν τα οικονομικά οφέλη από την ανάπτυξη της ανανεώσιμης ενέργειας στις αγροτικές περιοχές, οι μελέτες υπογραμμίζουν την ανάγκη μιας προσέγγισης της πολιτικής για την αγροτική ανάπτυξη προσαρμοσμένης στις τοπικές συνθήκες και ευκαιρίες, η οποία να εστιάζει στην ανταγωνιστικότητα των αγροτικών περιοχών.
Πηγή: www.ypaithros.gr